Πατρότητες και θεωρίες συνομωσίας

Τέσσερις και πλέον δεκαετίες που ασχολούμαι με τα λαϊκά τραγούδια, έχω ακούσει πάρα πολλές πληροφορίες, φήμες, απόψεις αλλά και κάθε είδους ανυπόστατες σαχλαμάρες για το περίφημο θέμα που έχει να κάνει με τις πατρότητες λαϊκών τραγουδιών.

Το ζήτημα είναι υπαρκτό για κάποιες - ίσως πολλές - περιπτώσεις. Αλλά η φημολογία και τα συνωμοσιολογικά σενάρια που έχω ακούσει είναι απείρως περισσότερα. Και βρίσκουν ακροατήριο. Γιατί πάρα πολλοί άνθρωποι έλκονται από αυτού του είδους τις θεωρίες και τις υιοθετούν και τις αναπαράγουν. Κι οταν τους ρωτήσεις, σου δίνουν απαντήσεις του τύπου μου το είπε ο μπατζανάκης του ξαδέρφου μου, που ο παππούς του ήταν ερασιτέχνης κιθαρίστας και του το είπε κάποιος φίλος του που ήταν ο... κουρέας του Τσιτσάνη.

Εν πάση περιπτώσει, εμείς, εδώ και πολύν καιρό, έχουμε καταλήξει στο περιοδικό, οτι για το ολισθηρό αυτό θέμα δεν έχουν μεγάλη αξία οι προφορικές μαρτυρίες, αλλά τα ντοκουμέντα.

Έτσι λοιπόν, για την ιστορία, δημοσιεύουμε σήμερα δύο ντοκουμέντα για μια πολύ παλιά και μεγάλη διαμάχη που έχει να κάνει με δύο τραγούδια και τρείς καλλιτέχνες. Τα τραγούδια είναι το "Τρελλέ τσιγγάνε" και το "Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι". (Το δεύτερο, ως γνωστόν, περιέχει αυτούσιες βασικές μουσικές φράσεις από το πρώτο). Τα πρόσωπα είναι ο Τσιτσανης, η Γεωργακοπούλου και ο Χατζηδάκης.

Ο Τρελλός Τσιγγάνος κυκλοφόρησε το 1947 στο όνομα της Γεωργακοπούλου, αλλά αργότερα περιελήφθη σε αρκετές συλλογές του Τσιτσάνη, ο οποίος όπως φαίνεται - σε πολλλές περιπτώσεις - από τα αρχεία της ΑΕΠΙ είχε χαρίσει πολλά τραγούδια του σε ερμηνευτές. Σημειώνεται πάντως οτι στην ΑΕΠΙ το συγκεκριμένο κομμάτι εξακολουθεί να είναι καταχωρισμένο στο όνομα της Γεωργακοπούλου.

Το 1955 προβλήθηκε στους κινηματογράφους η ταινία του Κακογιάνη "Στέλλα" στην οποία ακούγεται το Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι. Στο δίτομο έργο "Ο κινηματογράφος" της Πάπυρος Λαρούς, που επιμελήθηκε ο Ριζίτα Σώκου στη στήλη για τη μουσική της ταινίας αναφέρεται: Χατζηδάκις -Τσιτσάνης. Στη διαφημιστική καταχώρηση στις εφημερίδες είναι κάπως διαφορετικά. Μουσική: Χατζηδάκης. Λαϊκά μοτίβα: Χατζηδάκης-Τσιτσάνης.

Ενδιαφέρον έχει το οτι την επόμενη χρονιά στο περιοδικό "Μοντέρνο τραγούδι" που εξέδιδε ο Κώστας Μάνεσης (έτος Ι΄, αρ. φύλλου 125, Ιούλιος 1956) δημοσιεύονται οι στίχοι από το Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι και το τραγούδι στο σύνολό του αποδίδεται στον Τιτσάνη.

Αξιομνημόνευτο είναι οτι τα χρόνια εκείνα είναι νεότατοι και σε πλήρη δράση ο 40άχρονος Τσιτσάνης και ο 30άχρονος Χατζηδάκης, οί οποίοι υπήρξαν μέχρι το τέλος και προσωπικοί φίλοι.

Γ.Ι.Κ.